Bogumił Pacak-Gamalski
05.04,2025
Siedzę w kawiarni, drugie drzwi od drzwi do mojego budynku. Siedzę przy dużym oknie i obserwuję ruchliwą ulicę. Jest bardzo ciepło, wiosennie. Leniwe, sobotnie popołudnie. Czuje się, jak gdzieś w Rzymie. Stara ruchliwa ulica dużych kamienic. Przechadzający się mężczyźni i kobiety ubrani elegancko, a’la mode. Jem lokalnie robione lody tiramisu. Aby wypełnić posłanie włoskiego dolce vita lody przekąszam pysznym … malinowym sernikiem z greckiego jogurtu. Istna rozpusta. Ale rozpusta bardzo mi potrzebna po ciężkim wypadku kilka dni temu. Zresztą może to nie Rzym, a Monte Carlo?
I te cudowne wszystkie rasy: od perskich po indyjskie, od europejskich po afrykańskie. Rozkosz i rozpusta wizualna.
Z małego głośnika dobiega mnie śpiew Chevaliera (kto dziś puszcza w kawiarni Chevaliera, kto go nawet pamięta z młodych ?!); potem jakieś melodie samby z Ipanemy brazylijskiej. Mówię wam – rozkosz. Ileż bym dał usłyszeć teraz cudowną Palomę Negrę z kubańskim rytmem, i naturalnie gdzieś obok musi być Sachmo przekonywujący przechodzących mimo spacerowiczów, że świat jest piękny. Dekadencja? A niechże!
Gibkie biodra młodych dziewczyn chłopców obiecują owoce romansu; eleganckie toalety dojrzałych kobiet – flirtu. Ach, flirt! Zamierająca sztuka niuansu. Tego może tak, a może nie.
A starsi? Coż, starsi są coraz starsi i zdający sobie doskonale sprawę z tego prawa czasu, lepiej niż ktokolwiek inny. Więc cenią bardziej niż inni dzisiejszy zmierzch i spacer bulwarem. Zmierzch bogów? Zmierzch bogów trwa nieustannie. Od tego dnia, gdy człowiek bogów wymyślił. Zmierzch człowieka trwa dużo krócej. Może dzień, może dwa?
07.04. 2025
Dwa dni później przy tym samym stoliku, w tej samej kawiarni. Dzień powszedni, wczesne popołudnie, od rana siąpi deszcz jeszcze nie letni, nie ciepły.
W kawiarence pusto, prócz mnie, pani gdzieś w moim wieku, może nieco starsza i pan w ciemnym garniturze, jak urzędnik, około pięćdziesięciu lat.
Znikła erotyka spacerów za oknem. Samotne postacie przemykają szybko w kurtkach od deszczu, pod parasolami. Dzieci grupkami wracają ze szkoły. Dzieci-podlotki uśmiechnięte, z beztroską na twarzy. Widać, że czują się bezpieczne. Ich odzież, barwy i odcienie skóry, kształt nosów, oczu wskazuje na pochodzenie z odległych lądów. Z ziemi, gdzie często miast deszczu z nieba spadają bomby, nadlatują z sykiem węża pociski, ktoś strzela zza węgła. Tam musiały przemykać chyłkiem. Tu nawet o tym nie myślą, Ida swobodnie, śmieją się głośno.
Jakże to cieszy. To w takich chwilach mam wielką radość, że Kanada jest ich domem tak samo, jak moim.
Myślę o dzieciach w Palestynie, o dzieciach w Ukrainie. I zaraz widzę słynne motto z „Medalionów” Nałkowskiej: ludzie ludziom zgotowali ten los. Nic więcej powiedzieć nie można. W sercu zapada martwa cisza.
A jednak świat przetrwał. Żyjemy. Spacerujemy trotuarami, łąkami, nad stawami i nad rzekami. Żyjemy.
Z tych samych głośników za plecami dziś płyną jakieś tęskne pieśni charakterystycznego języka, gdzieś z Anatolii, z Persji. Nie rozumiem słów, ale słyszę sercem ich głęboką tęsknotę. Gdzieś pod Konstantynopolem furkocą w prędkim wirującym tańcu spódnice uniesionych religijną ekstazą Derwiszów.
Czas wracać do mieszkania. Starsza pani wstaje od stolika, odsuwa ściśnięte pod oknem stoliki by ułatwić mi wyjście z moim metalowym chodzikiem, lekceważąc moje opory podchodzi do drzwi i otwiera je szeroko dla mnie. Już nie protestuję, uśmiecham się szeroko i dziękuję za jej uprzejmość. Życzymy sobie dobrego dnia.
Potem odwiedza mnie serdeczny przyjaciel i przynosi torby pełne owoców, napoje. Jemy wspólny obiad. Ludzie potrafią też gotować nam dobry los. Ciągle. I dlatego, mimo wszystko, można i warto żyć.